Pionier Anita Zegwaard neemt afscheid van ‘haar’ Kopklas

15 maart 2024

‘Een briljant plan om slimme leerlingen met een taalachterstand bij te spijkeren.’ Met dat idee startte docent Anita Zegwaard (60) ruim twintig jaar geleden met de Kopklas Delft. Het briljante plan werd realiteit; inmiddels is de Kopklas Delft van het Grotius College een bekend fenomeen waar jaarlijks leerlingen tussen de 11 en 13 jaar groeien en bloeien. Anita Zegwaard neemt op 21 maart met een gerust hart afscheid van haar Kopklas.

‘Het eerste jaar was het enorm pionieren’, blikt ‘juf Anita’ terug op de start van de Kopklas, toen ze alles nog moest uitvinden. Het idee – ontstaan en gegroeid in samenspraak tussen basisschool De Eglantier en het Grotius College - was van het begin af aan duidelijk. Vooral leerlingen die niet in Nederland zijn geboren of thuis een andere taal dan Nederlands spreken, hebben vaak wél de intellectuele capaciteiten om na de basisschool zorgeloos door te stromen, maar een taalachterstand staat een glanzende schoolloopbaan in het voortgezet onderwijs in de weg. ‘In Leiden was destijds de eerste Kopklas van Nederland, daar ben ik gaan kijken. Wij waren in Delft de derde Kopklas van Nederland.’

Gemotiveerd
In de Kopklas – een extra jaar na de basisschool – werken gemotiveerde leerlingen een schooljaar lang hard aan het verbeteren van hun Nederlands. ‘Vanaf het begin was de gemeente Delft enthousiast. We kregen alle medewerking en dat is altijd zo gebleven.’ Datzelfde geldt voor de huisvesting: hoewel de leerlingen administratief nog bij basisschool De Eglantier horen, zitten de Kopklas-leerlingen fysiek in twee lokalen bij het Grotius College. ‘Zo kunnen de leerlingen alvast wennen aan de middelbare school.’

Goede resultaten
Vanaf het begin waren de resultaten goed. Leerlingen komen uit alle windstreken en van verschillende basisscholen of taalklassen, maar iedereen zit in hetzelfde schuitje en werkt aan hetzelfde doel. In de multiculturele omgeving werkt iedereen hard aan het verbeteren van het niveau. Anita: ‘We mikten er bij de start al op dat de meeste leerlingen met een extra jaar Nederlands minimaal een mavo-advies kunnen halen. Dat lukt ook in de meeste gevallen, zelfs bij leerlingen die pas één of twee jaar in Nederland wonen.’ Veel leerlingen verlaten de Kopklas zelfs met een havo- of vwo-advies. ’Een belangrijke succesfactor blijkt de groepsgrootte: ‘In de Kopklas hebben we maximaal vijftien leerlingen. Zo kun je iedereen veel individuele aandacht geven.’ 

Prachtig vak
Hoewel juf Anita na 36 jaar onderwijs op 21 maart met pijn in het hart vertrekt – vanwege ziekte moet ze noodgedwongen afscheid nemen van haar ‘levenswerk’ – voelt de Kopklas-coördinator inmiddels vooral voldoening. ‘Sowieso is onderwijs een prachtig vak: kinderen verder helpen, iets doen voor een ander, dat is en blijft mooi en betekenisvol om te doen. En de vooruitgang die je bij de Kopklas-leerlingen ziet, is prachtig. Investeren in kinderen loont, zo blijkt. Daar heb ik altijd veel lol in gehad. De meeste leerlingen komen onzeker binnen, maar je ziet het zelfvertrouwen en de prestaties groeien.’

Steun
Naast de voldoening overheerst vooral dankbaarheid: ‘De gemeente Delft heeft ons altijd gesteund, ook financieel, anders lukt het niet. En ook de samenwerking met basisschool de Eglantier en andere basisscholen in Delft en omgeving is altijd goed geweest. Bovendien hadden en hebben we altijd een klein, hecht team met vaste Kopklas-docenten gehad: bij ziekte of afwezigheid vervangen we elkaar. De leerlingen hebben dus altijd les en dat loont.’

Afscheid van Anita
Op 21 maart neemt Anita Zegwaard in het bijzijn van oud-leerlingen, collega’s en relaties afscheid op het Grotius College van 15.30 tot 17.30 uur. Wilt u er ook bij zijn, dan bent u van harte welkom op de Juniusstraat 8. 

Meer informatie over de Kopklas Delft vindt u op de website van het Grotius College: 
https://www.grotiuscollege.nl/onderwijs-kopklas#kopklas-de-opstap-naar-het-voortgezet-onderwijs